Het gaat niet goed met mijn moeder. Tenminste… dat zegt ze zelf en dan wijst ze naar haar hoofd. Haar geheugen laat haar regelmatig in de steek en dat leidt steevast tot het herhaaldelijk dezelfde vraag stellen of opmerking plaatsen. Niet gemakkelijk voor haarzelf en ook niet voor de omgeving.
"Ouderdom komt met gebreken", wordt gezegd en dat is natuurlijk ook zo, maar het blijft confronterend voor de mensen die dicht om mijn moeder heen staan en niet in de minste plaats voor haarzelf. Hoe geef je het een plek? Op welke wijze kan je er goed mee omgaan? Wanneer gaat vergeetachtigheid over in dementie? Het zijn vragen die we ons zelf stellen en die mijn moeder zich zelf ook stelt.
“Ik heb er in gewerkt, ik weet wat mijn voorland is…” zijn de standaard zinnen die dan vaak volgen. Maar hoe dat dan een vervolg moet en gaat krijgen is niet duidelijk. Je wil er eigenlijk ook niet aan denken, hoewel de huidige situatie ook pijn doet, spanning oplevert en het er voor ons en vooral mijn vader ook niet gemakkelijk op maakt. Mijn moeder merkt steeds fijntjes op, dat het voor haar zo lastig is om vergeetachtig te zijn, maar dat het ook zo moeilijk voor mijn vader is: “Hij kan er maar moeilijk mee omgaan”, zegt ze dan. Ze heeft gelijk. Het is ook moeilijk, vermoeiend en leidt tot spanning en stress. En toch…. Er zijn zoveel mooie momenten die je met elkaar mee maakt.
“Living in the moment” en daar dan volop van genieten: eigenlijk is dat het devies. En die momenten zoeken we dan steeds weer op. Dat was met kerst zo, dat gebeurt in de weekenden, onlangs met Pasen en gisteren bij een feestje in Antwerpen. Mijn tante (de zus van mijn moeder) werd 90 jaar en dat zou daar gevierd gaan worden.
De zaterdag begint voor mij persoonlijk zoals elke zaterdagmorgen. Met een heerlijke ochtendwandeling, door bos en over hei. Over “in het moment leven” gesproken. Zo’n wandeling helpt bij het
ordenen van gedachten: de lente-verschijnselen, de stilte, de verlaten heide, het overstekende hert en het vogelconcert tussen de bomen.
Irene en ik rijden vervolgens vanuit Heerde naar Vianen, waar we mijn ouders oppikken. Er is een zaaltje afgehuurd in Berchem en daar zouden broers en zussen van mijn moeder zich dan verzamelen.
Zelfs mijn oom uit Monaco was (als verrassing) over gekomen. Family Time, Quality Time.
Het feestje kreeg overigens en helaas toch een wat andere invulling. Het feestvarken bleek Corona te hebben: geen gezamenlijk samenzijn in het feestzaaltje dus, maar een inderhaast ingelast aubade moment, waarbij tante-lief op haar balkon stond en werd toegezongen door de toegestroomde familie. Schrijnend en verdrietig en toch ook wel weer mooi. Schrijnend omdat je niet kunt vieren, verdrietig omdat je elkaar niet kunt vasthouden en ook wel weer mooi omdat je daar als familie dan toch maar stond: “van oude mensen en de dingen die voorbij gaan”.
Door alle Corona perikelen van de laatste jaren, was het al lang geleden dat familie in deze setting bij elkaar kon komen. Een paar neven en nichten (inmiddels ook eind 50-ers en begin 60-ers) en hun oude ouders, ooms en tantes. Ieder met zijn of haar eigen verhaal, met zijn/haar (oude en nieuwe) gebreken en historie. Emotie is er: de blik van herkenning, de gedachte dat het misschien wel de laatste keer is, de twinkeling in de ogen en de herinnering aan alle mooie dingen die je samen hebt meegemaakt. Een beetje uit elkaar gegroeid door de optellende jaren en toch…. Doorgaan op de plek waar je eerder (jaren terug) met elkaar bent gebleven. Dat is mooi en dat maakt dat het goed voelt en is. Je bent en blijft familie.
We drinken na de aubade nog wat met elkaar, de gesprekken gaan door, soms ook gewoon het stille genieten (omdat de woorden er even niet zijn). Het is fijn, maar ook jammer dat het eigenlijk zo kort is en dat er ook zoveel neven en nichten niet kunnen zijn. Extra jammer dat de organisator van dit moment (mijn 90-jarige tante) niet bij de nazit is. Vreemd en bizar eigenlijk.
Het afscheid is emotioneel. Vochtige ogen, intense omhelzingen en nog wat laatste groeten. Mijn moeder vraagt een ieder of ze al dag heeft gezegd of afscheid heeft genomen. Voor sommigen gebeurt dat dan voor een tweede of derde keer. Het maakt de knuffels er niet minder indringend van. Misschien is dat dan wel het mooie van vergeetachtigheid. Op de weg terug naar Nederland rijden we naar Loenhout, vlak bij de grens en eten we met z’n viertjes nog wat. Mijn moeder heeft het over familie vitamientjes.
Dat waren het inderdaad. Er is veel over te zeggen, te schrijven en te bedenken, maar ook om van na te genieten. Als je je dat dan kunt herinneren….. (gelukkig hebben we de foto’s nog).
Reactie schrijven