De deur valt in het slot

Naar een gesloten afdeling in een zorginstelling: Je wilt zoiets niet en tegelijkertijd… je weet dat het een verstandige keuze is. Op de een of andere manier voelde dat voor mijn moeder ook zo, want ze hoefde er eigenlijk niet eens zo lang over na te denken. Na het besluit dat je binnen 24 uur moet nemen, kom je in een soort tombola terecht. Kamer inrichten, je moeder voorbereiden op de overstap, aandacht voor mijn vader, voor wie het toch ook een grote aanpassing is: van volledig in de zorgstand staan (24/7, dag in dag uit) naar dagdagelijks op visite bij zijn vrouw op haar nieuwe adres. Om maar niet te spreken over het afscheid nemen van een vast proces van samen wakker worden, samen ontbijten, samen de dagelijkse routine, samen weer in bed stappen en de nacht doorbrengen. Na 60 jaar onafscheidelijk zijn, iets loslaten wat eigenlijk niet te scheiden valt. Het voelt als een soort weduwnaarschap en misschien is dat het eigenlijk ook wel. Je vrouw is er nog, maar eigenlijk ook niet. Zowel fysiek als geestelijk afscheid nemen van elkaar.

Afscheid nemen van je moeder, dat is het ook. Het is verdrietig en gaat in je hele systeem zitten. Ze is er nog wel, leeft in het moment (en dat zijn bij een bezoek ook fijne momenten), maar maakt het ook verwarrend. Voor mijn vader, voor ons allemaal. Het kost mij tijd om het een plek te geven. In globale termen praat je er over met een ieder in je omgeving: zakelijk en rationeel. Hoe anders is en voelt het van binnen. Je ligt er ’s nachts wakker van, tijdens de dagelijkse wandelingen loop je met natte ogen en wangen door het bos en dat komt echt niet van de regen, tijdens kerkdiensten of een muziekstuk op TV schiet je vol, omdat een lied of een beeld “iets” uit het verleden oproept (toen het nog goed was met je moeder). Je houdt je groot voor de buitenwereld, maar…. het verdriet is groot.

Het afgelopen weekend mijn vader opgehaald, voor een weekendje Heerde. Even op adem komen, samen uit eten, veel wandelen en praten. Het was goed en in meerdere opzichten fijn. Samen naar de kerk in Epe. Het moest zo zijn: het hele repertoire van liederen die mijn moeder met haar kinderkoor zo graag en mooi zong, kwam voorbij: “Je hoeft niet bang te zijn”, “Onze vader…” De teksten komen binnen en geven misschien ook wel wat houvast. Ik kon ze door emotie overmand niet meezingen “… ook al gaat de storm te keer, leg maar gerust je hand, in die van onze Heer”.  Ik hoor het mijn moeder weer zingen, keer op keer in de oude hervormde kerk in Vianen, bij de vele doopdiensten, waarbij ze de dopelingen bij binnenkomst met haar zang begeleidde.

Nu zijn het herinneringen aan de periode dat het goed was. Het tekstje van het prachtige kinderlied schreven we op een kaart voor mijn moeder: het staat op haar tafel in haar nieuwe kamer in Batenstein. Als ik er even op bezoek ben, leest ze opnieuw de tekst van het kaartje, alsof ze het voor de eerste keer ziet, maar…. ze herkent de woorden, zingt ze zelfs een beetje huilend voor. Bij het afscheid omhelzen we elkaar, houden elkaar goed vast en fluistert ze zacht: “Erwin, bid je voor mij?” Ik mompel iets terug: “ja mama, elke dag…” (dag en nacht eigenlijk).

We knuffelen elkaar en ik loop met natte ogen de zaal uit: de deur valt in het slot.